هسته پژوهشی اختلالات خلقی
هسته پژوهشی اختلالات خلقی
Mood Disorders Research Group
مرکز تحقیقات بهداشت روان
دانشگاه علوم پزشکی ایران
مقدمه و کلیات
اختلالات خلقی و از جمله شایع‌ترین آنها اختلالات افسردگی، یکی از شایع‌ترین حوزه‌های اختلالات روانی است که بار اقتصادی، هیجانی و اجتماعی بسیاری برای بیماران، خانواده‌ها و اجتماع به همراه دارد. نتایج مطالعه پارکر و همکاران نشان می‌دهد که نزدیک به 121 میلیون نفردر جهان به افسرگی مبتلا هستند. افسردگی رتبه چهارم را در میان ده علت اصلی بار جهانی بیماری‌ها به خود اختصاص داده است و پیش بینی می‌شود که تا سال 2020 به دومین رتبه علت بار بیماری‌ها در جهان تبدیل شود.
هزینه سرسام‌آور افسردگی به واسطه استفاده زیاد از خدمات سلامت است، که اغلب آن تنها به درمان مربوط نیست و سایر هزینه‌های مربوط به سلامت را نیز در بر میگیرد. دلایل این افزایش هزینه به واسطه هزینه‌های غیرمستقیمی مانند مرگ و میر و تغییر کیفیت زندگی در بسیاری از حوزه‌های فردی و بین فردی است.
با توجه به اثرات و شیوع بالای این گروه از اختلالات، تحقیقات در حوزه بررسی عوامل مؤثر در شکل‌گیری و همچنین اثربخشی مداخلات دارویی و روان‌درمانی در این اختلالات بسیار حایز اهمیت است.
مرکز تحقیقات بهداشت روان نیز در راستای رسالت خود در پیشگیری و درمان مشکلات حوزه بهداشت روان، یکی از اهداف خود را پیشگیری و درمان این گروه از اختلالات روانی میداند. به همین منظور، از قبل تحقیقات زیادی را در این حوزه هدایت کرده و بر همین اساس تصمیم به تشکیل هسته پژوهشی در این حوزه گرفته است.
چشم‌انداز هسته پژوهشی (Vision)
- برآورده کردن نیازهای پژوهشی اساسی کشور در حوزه اختلالات خلقی
- ارتقای آگاهی عمومی در زمینه پیشگیری، شناسایی و درمان اختلالات خلقی
مأموریت هسته پژوهشی (Mission)
- شناسایی گسست‌های مهم اطلاعاتی بومی و پرسش‌های مهم کاربردی در زمینه اختلالات خلقی
- حرکت در مسیر رفع نقصان‌های اطلاعاتی بومی و یافتن پاسخ پرسش‌های مهم کاربردی در زمینه اختلالات خلقی
- تلاش برای همکاری سازمان‌یافته با سایر محققان حوزه اختلالات خلقی
- تلاش در جهت ارتقای آموزش عمومی و تخصصی در زمینه اختلالات خلقی
خطوط تحقیقاتی هسته پژوهشی
- ساخت، اعتباریابی و بومی‌سازی ابزارهای پژوهشی لازم در حوزه اختلالات خلقی
- عوامل مؤثر در شکل‌گیری آسیب‌شناسی و تداوم اختلالات خلقی
- علامت‌شناسی، سیر و پیش‌آگهی اختلالات خلقی
- اثربخشی مداخلات درمانی در اختلالات خلقی، به ویژه با تمرکز بر عوامل فرهنگی
راهکارهای بلندمدت
- متعهد بودن به خطوط تحقیقاتی و برنامه‌های هسته پژوهشی
- برقراری ارتباط سازمان‌یافته با پژوهشگران حوزه اختلالات دوقطبی
نتایج مورد انتظار از اجرای راهبردها
- استمرار و گسترش مراودات علمی با مراکز علمی و پژوهشی کشور
- قرار گرفتن در طرف مشورت سیاستگذاران کشور در حوزه سلامت روان
برنامه کوتاه‌مدت
- تشکیل دو زیرگروه شامل محققان باسابقه در زمینه اختلالات دوقطبی و افسردگی جهت تعیین عناوین تحقیقات
- طراحی و اجرای پژوهش‌هایی در راستای خطوط تحقیقاتی هسته پژوهشی
- حمایت از پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد، دکترا و دستیاری تخصصی/فوق‌تخصصی
- برگزاری همایش‌ها، سمینارها و کارگاه‌های آموزشی تخصصی
- انتشار کتاب در جهت ارتقای آگاهی پژوهشگران، علاقه‌مندان و ذی‌نفعان در حوزه آموزش تخصصی
- تهیه متون آموزشی چاپی و در فضای مجازی در حوزه آموزش عمومی
برنامه میان‌مدت و بلندمدت
- طراحی و اجرای پژوهش‌های چندمرکزی و ملی در همکاری با سایر مراکز پژوهشی کشور
- تهیه راهنمای بالینی مدیریت اختلالات خلقی برای درمانگران
- تهیه راهنمای عمومی برای آگاهی مردم در جهت پیشگیری از ابتلا به اختلالات خلقی یا تبعات آن
- ارائه مشورت به سیاستگذاران در حوزه اجرایی
- هسته پژوهشی
مسؤول: دکتر امیر شعبانی، استاد گروه روانپزشکی دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ایران
- دکتر بهنام شریعتی، استادیار گروه روانپزشکی دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ایران
سایر اعضا:
رئیس زیرگروه اختلالات افسردگی: دکتر بنفشه غرایی
دبیر زیرگروه اختلالات افسردگی: دکتر فهیمه فتحعلی لواسانی
رئیس زیر گروه اختلالات دوقطبی: دکتر امیر شعبانی
دبیر زیرگروه اختلالات دوقطبی: دکتر بهنام شریعتی
سایر همکاران: دکتر اسما عاقبتی، دکتر احمد عاشوری ، دکتر میترا حکیم شوشتری، دکتر الهام شیرازی، دکتر بهروز بیرشک، دکتر مسعود احمدزاد اصل، دکتر فاطمه کاشانی‌نسب، دکترامین خیرالهی، دکتر شیوا ثریا، دکتر لیلا کمال زاده